به گزارش فرهنگ امروز به نقل از روزنامه فرهیختگان؛ روایتهای متعددی در رابطه با ماجرای ترجمه در دوران عباسی وجود دارد که حسن انصاری، عضو هیات علمی موسسه پرینستون در آخرین یادداشت خود به آن پرداخته است. او با اشاره به روایات ساختگی درباره مامون و ترجمه آثار فلسفی در دوران او معتقد است که این داستانهای ساختگی این باور را به وجود میآورد که گویی دولت عباسی و از آن میان شخص مامون، خلیفه عباسی به این دلیل دست به هدایت ترجمه علوم و کتاب های فلسفی یونانی زده بود تا مردم را از مکتب اهل بیت و علوم آنان دور سازد و زمینه را برای مرجعیت علمی اهل بیت مسدود کند.
او این باور را نابجا میداند و معتقد است ریشه در واقعیت ندارد؛ چون هیچ دلیلی در دست نیست تا نشان دهد واقعا عباسیان به این دلیل ترجمه این آثار را تشویق کردهاند. او انتشار چنین دیدگاههایی را در دهههای اخیر برآمده از سوی نمایندگان مکتب معارفی مشهد و تبلیغ آنها میداند. او مشکل را از جایی میداند که کسانی که تخصصی در این امر ندارند، اقدام به دخالت در تاریخ فلسفه و علوم در اسلام میکنند. انصاری با تاکید بر اینکه در فهم دین، اخلاق، انسانیت و جوهره تعالیم نبوی همهجا سهم آل محمد در تمدن و در تاریخ اسلام روشن است، توضیح میدهد که تمدن اسلامی تمدنی بود که با مشارکت همه اطراف شکل گرفت و رشد و نمو پیدا کرد. در این میان سهم علوم و فلسفه یونانی و ترجمه آن به عربی البته نیاز به بحث و گفتوگو ندارد. او حاصل چنین باورها و ترویجهای اشتباهی را در فعالیتهای مرحوم میرزا مهدی اصفهانی میداند که همین تصویرسازی نادرست از ترجمه علوم و فلسفه اسلامی باعث شد این دانشها را به عنوان دانشهای بشری در مقابل علوم الهی قرار دهد و روایتی کاملا ناصحیح از تاریخ ترجمه در عصر عباسی در آثارش و از جمله ابواب الهدی به دست داده است.
در نهایت انصاری علت اصلی این نوع برداشتهای نادرست درباره ترجمهها را برآمده از چند حدیثی میداند که در آن گفته شده امامان و از آن جمله حضرت امام علی بن موسی الرضا(ع) با فلاسفه و نمایندگان مذاهب و گرایشهای مختلف به بحث و گفتوگو و مناظره پرداختهاند. از نظر او این روایات طبعا نمیتواند مستند کسانی قرار گیرد که اساس نهضت ترجمه در دوره عباسی را به عنوان عملکردی خصمانه از سوی عباسیان در قبال اهل بیت و شیعیان تفسیر میکنند.
نظر شما